Trong thiết kế, không gian mở được định nghĩa là khoảng trống không sử dụng vào mục đích xây dựng các công trình bất động sản, liền kề với không gian ở trong khu ở với nhiều cấp độ khác nhau trong khu ở.
Không gian mở kết hợp với một hệ thống đường nội bộ có thiết kế hợp lý tạo ra được một khu vực có tính công cộng ở mọi cấp độ đô thị, từ cấp vùng cho đến cấp khu. Không gian mở được tạo nên thông qua ngôn ngữ biểu hiện của các công trình kiến trúc và cách tổ chức cảnh quan quy hoạch đô thị. Không gian mở đồng thời cũng thể hiện các yếu tố như: con người, các mối quan hệ xã hội, trình độ văn hóa, điều kiện kinh tế, cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật, thể chế chính trị của xã hội.
Trong kiến trúc, nội thất nhà ở, không gian mở là một không gian bao gồm nhiều không gian chức năng khác nhau được ngăn chia quy ước qua giao thông, vách ngăn nhẹ, hay các đồ vật trong nội thất khác nhằm tận dụng tối đa tầm nhìn bao quát trong ngôi nhà cũng như ra môi trường xung quanh.
Trước đây không gian mở được áp dụng cho kiến trúc nhiệt đới, với các nước xứ lạnh không gian nội thất đóng kín tách biệt không gian ngoài nhà.
Đây là vấn đề mà kiến trúc sư thường xuyên phân tích cho các chủ đầu tư khi cùng làm việc.
Trong thiết kế không gian mở có một nguyên tắc chung là “đẹp phô ra xấu xa đậy lại”. Với ngôi nhà cũng vậy, khi không gian mở ra, mọi đồ đạc nội thất trong nhà phải được sắp xếp khoa học, hợp lý, có sự chắt lọc. Không gian chức năng từng phòng không chỉ bị giới hạn bởi 4 bức tường.
Sự riêng tư trong sinh hoạt cũng được hướng tới tập thể, chan hòa. Vì vậy, trong thiết kế cần tính toán để có được không gian mở phù hợp cho từng công năng, tính toán đến việc xử lý tiếng ồn, tiết kiệm năng lượng trên một diện tích rộng và an ninh cho ngôi nhà.
Nhưng những vấn đề đó luôn luôn được kiến trúc sư tìm ra giải pháp hiệu quả nhất mà không gian mở mang lại.
Với không gian mở sẽ tận dụng tối đa được diện tích sử dụng. đây là một yếu tố rất cần trong bối cảnh hiện nay. Việc “vay mượn” không gian sẽ là 1 công đôi việc khi sinh hoạt cùng chung 1 không gian. Khi không gian không còn gò bó trong 4 bức tường, việc bố trí nội thất hợp lý sẽ tạo được mảng khối, điểm nhấn gây ấn tượng rât mạnh trong một không gian chung. Ánh sáng tự nhiên tràn ngập trong các không gian chức năng. Đi kèm là sự thông thoáng của gió và tối đa tầm nhìn ra sân vườn, cảnh quan xung quanh.
Không gian mở được áp dụng cho những ngôi nhà có diện tích hạn chế cần tối ưu sử dụng điển hình hay cần tận dụng tối đa các cảnh quan đẹp xung quanh công trình. (KTS Vũ Quang Định, KTS Đặng Đình Hưng – Công ty CP Kiến trúc ASPACE)
Nguồn: DiaOcOnline